Rozszerzanie diety to jeden z ważniejszych etapów w życiu niemowlaka. Wpływa na jego zdrowie, rozwój i późniejsze nawyki żywieniowe. To, kiedy i jak rozpocząć ten proces, nie jest zależne od jednego czynnika. W artykule przedstawię Ci aktualne rekomendacje oparte na badaniach naukowych. Pozwolą Ci podjąć najlepszą decyzję w kwestii wprowadzenia nowych pokarmów do diety dziecka.
Czego się dowiesz z tego artykułu?
- Kiedy zacząć rozszerzanie diety – aktualne zalecenia
- Czym są oznaki gotowości?
- Korzyści zdrowotne związane z rozpoczęciem procesu rozszerzania w 6 miesiącu życia
- W jakich przypadkach można zacząć rozszerzanie diety wcześniej niż zalecono?
Kiedy zacząć rozszerzanie diety?
Rozszerzanie diety niemowlaka należy rozpocząć nie wcześniej niż w 17. tygodniu życia dziecka i nie później niż w 26. tygodniu życia dziecka, a więc nie wcześniej niż w 5., a nie później niż na początku 7. miesiąca.
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, najlepszym momentem na rozpoczęcie rozszerzania diety niemowlaka jest 6. miesiąc życia. Wcześniejsze wprowadzanie pokarmów stałych, czyli przed ukończeniem 4. miesiąca, nie jest zalecane. Może wiązać się z ryzykiem nadwagi, zaburzeń odpornościowych, a także chorób przewodu pokarmowego.
Dlaczego 6. miesiąc życia?
Badania wykazują, że w wieku 6 miesięcy dziecko jest już gotowe do przyjmowania pokarmów stałych. Do tego momentu jego układ pokarmowy, a także zdolność do trawienia i wchłaniania składników odżywczych, jest wystarczająco rozwinięta. Ponadto, niemowlaki w tym wieku zaczynają wykazywać zainteresowanie pokarmami stałymi oraz potrafią utrzymywać głowę i siedzieć w pozycji umożliwiającej jedzenie.
Są to tzw. oznaki gotowości do rozszerzania diety. Ponadto dziecko powinno otwierać buzię na widok łyżeczki, nie wypychać jej językiem oraz podejmować próby żucia pokarmu.
Badania naukowe wskazują, że rozszerzanie diety w 6. miesiącu życia wiąże się z szeregiem korzyści zdrowotnych:
- Ochrona przed alergiami: Wprowadzanie nowych pokarmów w odpowiednim czasie może zmniejszyć ryzyko rozwoju alergii pokarmowych. Badania sugerują, że wcześniejsze wprowadzenie pokarmów stałych może przyczynić się do rozwoju alergii. Natomiast opóźnianie rozszerzania diety do 6. miesiąca może pomóc w zmniejszeniu tego ryzyka.
- Lepszy rozwój umiejętności motorycznych: Niemowlaki, które zaczynają spożywać stałe pokarmy w odpowiednim czasie, rozwijają umiejętności motoryczne, takie jak chwytanie jedzenia, manipulowanie nim oraz przeżuwanie.
- Poprawa stanu odżywienia: Wprowadzenie pokarmów stałych w odpowiednim czasie pozwala na dostarczenie dziecku niezbędnych mikroelementów, takich jak żelazo, które są trudne do uzyskania w wystarczającej ilości tylko z mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym.
Czy istnieją wyjątki od zasady 6. miesiąca?
Choć zalecenie o rozpoczęciu rozszerzania diety w 6. miesiącu życia jest powszechnie akceptowane, istnieją sytuacje, w których można rozpocząć rozszerzanie diety wcześniej. Przykłady to:
- Problemy z rozwojem dziecka: W przypadku wcześniaków lub niemowlaków z opóźnionym rozwojem motorycznym, lekarz może zalecić wcześniejsze rozpoczęcie rozszerzania diety.
- Problemy zdrowotne: Dzieci z niedoborami żelaza mogą wymagać wcześniejszego wprowadzenia pokarmów stałych, które dostarczą tego mikroelementu.
Zanim podejmiesz decyzję o rozpoczęciu rozszerzania diety, warto skonsultować się z pediatrą lub dietetykiem klinicznym, którzy ocenią rozwój dziecka i indywidualne potrzeby zdrowotne.
Podsumowanie
Rozszerzanie diety to ważny etap w życiu niemowlaka, który wymaga dostosowania do indywidualnych potrzeb dziecka. Zgodnie z dowodami naukowymi, najlepszym czasem na rozpoczęcie tego procesu jest 6. miesiąc życia. Wtedy niemowlak jest gotowy na wprowadzenie nowych pokarmów. Warto jednak pamiętać, że każda sytuacja jest inna, dlatego przed rozpoczęciem rozszerzania diety warto skonsultować się z pediatrą.
Źródła:
- World Health Organization (WHO). Infant and young child feeding: Model Chapter for textbooks for medical students and allied health professionals. WHO, 2009.
- American Academy of Pediatrics (AAP). The Role of Vitamin D in the Development of Type 1 Diabetes in Childhood. Pediatrics, 2008.
- L. Palmer, S. G. Houghton, et al. „Timing of introduction of complementary foods and its relation to obesity risk.” Pediatrics, 2017.
- E. J. Wrobel, et al. „Complementary Feeding and Allergic Disease Prevention: A Systematic Review.” Current Allergy and Asthma Reports, 2016.